VUK 213 Sayılı kanun gereği irsaliyede yer alabilecek bilgileri içeren, kağıt irsaliye ile aynı nitelikte olan ve kağıt irsaliye yerine geçen standartları GİB tarafından belirlenmiş, satıcı ile alıcının kapalı bir sistemde elektronik olarak gönderdiği bir belgedir. Uygulamaya geçiş 1 Ocak 2018 tarihinde başlayacak olup kapsama girenler e-Fatura uygulamasından yararlanma iznine sahip olan, Tebliğde açıklanan usul ve esaslara uygun olarak, e-İrsaliye düzenleyebilme ve iletebilme konusunda gerekli hazırlıklarını tamamlamış olan mükelleflerdir.
01.01.2018 tarihinden itibaren ise Şahıs ve Sermaye firmaları gönüllü olarak e-irsaliye sistemine geçiş yapabilirler.
e-İrsaliyenin Özellikleri Nelerdir?
e-İrsaliye uygulaması kullanmaya başlayan işletmeler önce e- Faturayı düzenleyip daha sonra kağıt irsaliye tiplerinden (sevk ve taşıma irsaliye) biri olan sevk irsaliyelerini dijital ortamda düzenleyerek mali mühürleri ile onaylayıp kendisi de e-irsaliye mükellefi olan alıcıya ulaştıracaktır. e-İrsaliye uygulamasından yararlanan mükellefler, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayanlara da sevk irsaliyesini, e-İrsaliye olarak düzenleyecek olup, alıcılarının talebine göre elektronik veya kağıt ortamda teslim edebileceklerdir.
e-İrsaliyenin Avantajları Nelerdir?
Matbu irsaliye hazırlamak zorunda olmadığınız için zamandan kazanacaksınız. Kağıt irsaliyenin basımı, onayı, kargosu harcanan zaman ve maliyeti minimuma indireceksiniz. Kaybolma riski ve yeniden gönderim maliyetlerine katlanmayacaksınız. e-irsaliye ile alıcıya anında bilgi ulaşırken kabul, red, iade süreçlerinde hızlı mutabakat sağlayacaksınız. e-irsaliye ile 10 yıl süreyle dijital ortamda saklandığından veriye hızlı erişimin yanı sıra arşivlenmesi masraflarınızdan (zaman, depo ve personel) kurtulacaksınız
e-irsaliyeası olan taşıma irsaliyeleri ise eskiden olduğu gibi matbu olarak araçlarda bulundurulmaya devam edecektir.Kimler Kullanabilir? Kimler İçin Kullanımı Zorunludur?
e-irsaliyeası olan taşıma irsaliyeleri ise eskiden olduğu gibi matbu olarak araçlarda bulundurulmaya devam edecektir.Kimler Kullanabilir? Kimler İçin Kullanımı Zorunludur?
e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya izleyen hesap dönemlerinin brüt satış hasılatı 25 milyon TL ve üzeri olan mükellefler.
Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki mallara ilişkin faaliyetleri nedeniyle EPDK’ndan lisans alan mükellefler. Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli III sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlanmasını gerçekleştiren mükellefler.
Maden Kanunu kapsamındaki düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler Şeker Kanununun 2. Maddesinin e bendinde yer verilen şekerin imalini gerçekleştiren mükellefler.
Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemine kayıtlı kullanıcılar.
e-fatura uygulamasına kayıtlı bulunan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP:72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP:73) imali, ithal ve ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler 01.07.2020 tarihinden itibaren,
Komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler 01.01.2020 tarihinden itibaren e-İrsaliye uygulamasına geçmek zorundadır.
e-İrsaliye uygulamasından yararlanan mükellefler, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayanlara da sevk irsaliyesini, e-İrsaliye olarak düzenlenecek olup, alıcılarının talebine göre elektronik veya kağıt ortamda teslim edebileceklerdir.
e-Arşiv faturasını irsaliye yerine kullananlar e-İrsaliye’ye geçtiğinde, bu durumda alıcı e-İrsaliye kullanıcısı değilse, sadece e-Arşiv faturası düzenlenerek mevcut sürece devam edilecektir.
Eğer, alıcı da e-İrsaliye kullanıcısı ise, e-Arşiv fatura dışında mutlaka e-İrsaliye de düzenlenmelidir.
e-İrsaliye Hakkındaki Genel Sorular
Malın fiili sevkinden önce düzenlenmesi ve GİB sistemine iletilmesi, malın fiili olarak sevki için yeterli
olacaktır. Henüz alıcısı belli olmayan ve malın fiili sevki sırasında muhtelif müşteriler adına kağıt ortamda irsaliye düzenlenmesi ve malın asıl muhatabına teslimi sırasında düzenlenecek olan e-İrsaliyeler haricinde, depolar arası dahili sevkiyatta düzenlenen irsaliyeler elektronik ortamda düzenlenebilecektir.
Hangi Yöntemlerle Kesilebilir?
Mükellefler e-irsaliyeyi; kendi bilgi işlem sistemlerini Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemine entegre ederek veya GİB’in Portalı aracılığıyla veya özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla uygulayacaklardır. Özel entegratöre başvuranların, ayrıca GİB’e başvurması gerekmemektedir.
Geçmenin Maliyeti Nedir?e-İrsaliye bilindiği üzere mükellef olan işletmeleri; yazdırma, kargolama, arşivleme ve kaybolma durumunda yenisini gönderme gibi bir çok iş sürecinden kurtarmaktadır. Bu durumda da ciddi bir zaman, para ve iş gücü tasarrufu sağlanmaktadır.
Gönderme – Alma Nasıl Yapılır?
Bilindiği üzere, e-İrsaliye, e-Fatura’dan bağımsızdır ve e-İrsaliye gönderebilmek için önce e-Fatura düzenlenip, gönderilmelidir. e-İrsaliyenin, GİB e-İrsaliye Uygulamasına İlişkin Teknik Kılavuzda yer alan format ve standartlara göre, elektronik ortamda, elektronik sertifika ile imzalanarak düzenlenmesi, alıcısına iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesi esas olmaktadır.
e-İrsaliyelerde, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sisteminden sorgulanması, doğrulanması ve görüntülenmesi için karekod veya barkod, e-Faturanın tarih ve belge numarası zorunlu olacaktır. e-fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcı da olabilir tabi.
e-İrsaliye, malın filli sevkinden önce düzenlenerek, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’in sistemi üzerinden alıcısına iletilmektedir. Satıcının düzenlediği ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) üzerinden alıcısına iletilen e-İrsaliye, alıcı tarafından kabul/red edilebilecektir. Kendisine e-İrsaliye düzenlenen alıcı mükellefler, istemeleri halinde; e-İrsaliye belgesine konu mallara ilişkin olarak ne kadarlık kısmının teslim alındığını/kabul edildiğini, teslim alınmayan mallara ilişkin olarak, kabul edilmeyen mal miktarını ve nedenini uygulama üzerinden e-İrsaliye yanıtı ile e-İrsaliye belgesini düzenleyene iletilebilmektedir.
Arşivleme ve İbraz
e-İrsaliye izni alan mükellefler, oluşturdukları e-İrsaliyelerini ve yanıtlarını, birbirleriyle ilişkili şekilde, mevzuatta öngörülmüş süreler dahilinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmekle yükümlüdür. Daha çok “sevk irsaliyesi” yerine geçmektedir, malı teslim alan alıcıya iletilecektir. Şoför ve rotasyon bilgisi taşıyan “taşıma irsaliyesi” yine, kağıt çıktı olarak alınıp, araçta bulundurulacaktır. Malın taşıta yüklenip, sevkiyatın başlamasından itibaren, araçta e-İrsaliyenin bir örnek kâğıt çıktısının bulundurulması ya da elektronik olarak görüntülenmesinin sağlanması zorunlu olmaktadır. Araçta bulunan e-İrsaliyenin kâğıt çıktısı üzerinde; ıslak imza ya da kaşe bulunması, kâğıt çıktının alıcıya verilip imzalatılması, malların alıcıya tesliminden sonra muhafaza veya ibrazı gibi süreçler zorunlu değildir. Ama kağıt olarak ta bulunabilir.